Het EU-beleid is er op gericht om zoveel mogelijk grondstoffen terug te winnen uit onze afvalberg. Een van de fracties die vanaf 2023 doorheen de gehele EU selectief moet ingezameld worden, is organisch afval. Deze fractie bestaat enerzijds uit tuinafval (privé tuinen, maar ook parken, wegbermen, enz.) en anderzijds uit huishoudelijk en professioneel keukenafval (catering, restaurants, enz.). Dierlijke mest en slib uit waterzuiveringsstations is ook organisch afval, maar dat is een geval apart.

Wat wil de EU?

De EU wil dat organisch afval zoveel mogelijk wordt verwerkt tot compost en dat die compost massaal gebruikt worden om land- en tuinbouwgronden te verrijken. Compost brengt namelijk koolstof in de bodem en koolstof is wat planten nodig hebben om op een gezonde wijze te groeien. Ze halen koolstof uit de bodem en bouwen daarmee hun structuren op en dat is wat de planten stevigheid geeft. Regelmatig terug koolstof in de bodem brengen is dus belangrijk voor een duurzame land- en tuinbouw.

Compost is het eindproduct van een biologisch verteringsproces. Het is de biomassa die overblijft nadat micro-organismen organisch materiaal hebben afgebroken en er voor hen nuttige voedingstoffen hebben uitgehaald. Het afbraak- en verteringsproces kan op industriële schaal en op gestuurde wijze verlopen, maar het kan ook gewoon in een hoekje achterin de tuin.

Hoe ontstaat Compost?

Bij industriële compostering worden grote massa’s organisch afval vermalen en vervolgens op een hoop bij mekaar gebracht. Door de relatieve vochtigheidsgraad te bewaken en lucht doorheen de hoop te blazen wordt de werking van de aerobe micro-organismen gestimuleerd. Geregeld wordt de hoop doorwoeld en verplaatst. Na een aantal weken is het proces zover gevorderd dat de massa kan gezeefd worden en nog een aantal weken te rusten gelegd om tot een stabiel en matuur product te komen : industriële compost.

Industriële compost is ook het eindresultaat van de na-compostering van digestaat uit anaerobe vergisting. Daarbij gaan andere micro-organismen met het organisch afval aan de slag in een zuurstofarme omgeving en wordt biogas geproduceerd, een mengsel van methaan en kooldioxide. Biogas wordt vervolgens als brandstof gebruikt om een motor aan te drijven, die elektriciteit produceert. Biogas kan ook in het gasnet worden geïnjecteerd. De biomassa, die overblijft na de vergisting, het digestaat, is nog chemisch zeer actief. Door het na te composteren wordt het omgezet in stabiel en matuur compost.

Maar je kan dus ook compost maken in je eigen tuin. Gewoon alles op een hoopje gooien heeft al een enigszins positief resultaat. Maar dat is niet wat bedoeld wordt met composteren. Daarvoor moet je toch iets actiever aan de slag. Je moet vooraf je organisch afval mengen in de juiste verhouding van ‘nat’ afval (bv. grasmaaisel) en ‘droog’ afval (bv. verdorde bladeren of gehakseld snoeihout). Daarna moet je het mengsel regelmatig omwoelen en de vochtigheidsgraad bewaken. Maar als je het goed doet, heb je binnen de kortste keren een goede compost waarmee de bodem in je tuin kan verrijken.